zaterdag 28 mei 2011

Moestuinieren: mei

Mei is een echte moestuinmaand. Alles ontwikkelt zich dan snel, en er kan alweer volop uit de tuin gegeten worden; na half mei hebben we de tomaten, paprika's en pepers uitgezet, en vorig weekeind zijn de laatste boontjes erin gegaan.


Na al een tijdje volop sla (in alle varianten), rucola, spinazie, tuinkers, radijs, rabarber, bieslook, knoflook en stengelui te eten, zijn we nu bij onze seizoenfavorieten aangeland: aardbeien, peultjes (alweer volop geoogst) en over een paar dagen de eerste jonge tuinbonen.

De luxe van een moestuin is overvloed. Dat geldt bij ons vooral voor delicate zaken die je anders nooit zo overvloedig zou kopen, of die domweg niet te koop zijn. Lekkere mals sappige en aromatisch geurende aardbeien in hoeveelheden waar niet tegen aan te eten valt; peultjes, jonge tuinboontjes en wat later verse zoete erwten. We eten veel groenten erg jong; dat is het lekkerst en we voorkomen zo nutteloze overschotten.



Kweektuin - 28 mei 2011

Hier een rij tuinbonen met op de voorgrond 5 voorgekweekte (die waren over); de rest is bij het uitplanten gezaaid. Het verschil in ontwikkeling is goed te zien; de voorgekweekte hebben al bonen die bijna oogstbaar zijn. Voor de statistiek: de voorgekweekte bonen zijn 4 februari binnen in potjes gezaaid en 13 maart uitgezet (foto 28 mei 2011)


Echte forse knoflook kweken lukt ons zelden, maar toch is de opbrengst zeker de moeite waard. Deze 5 bolletjes stammen uit één teentje dat ruim een jaar geleden geplant is. Ze zijn sterker van smaak dan gekochte en vers geoogst is de stengel ook erg lekker (foto 28 mei 2011)

De eerste aardbeien eten we al jaren van een verwilderde populatie in de kweektuin. Deze aardbeien hebben dit jaar geen water gekregen (in tegenstelling tot de aardbeienbedden in de moestuin) maar desondanks toch vruchten van een flink formaat. Misschien is het verbeelding, maar het lijkt wel of ze dit jaar door de schrale omstandigheden extra geurig zijn. De Dikke Jongen helpt Manja met zoeken- hij krijgt de aangevreten exemplaren (foto 28 mei 2011)
Deze aardbeien op het achtererf zijn vorig jaar augustus gezet. Hoewel we hier regelmatig water geven zijn de planten toch minder weelderig dan we gewend zijn; wel veel goed ontwikkelde vruchten (foto 30 mei 2011)
De moestuinen geven we bij droogte water uit de put- hier staan vast wat gieters op te warmen (foto 28 mei 2011)



De nieuwe moestuin op het voorterrein: een paar aardappelrassen zitten al tegen de bloei; op de voorgrond drie bedden met verschillende soorten droogbonen (foto 27 mei 2011)




vrijdag 20 mei 2011

Lekkers van dichtbij

Wat van ver komt is lekker.. we vinden zaken van ver graag interessant; die neiging is er bij mij ook ingebakken. 

Een nashi is toch net wat meer sexy dan een peer en ik koester m'n zwarte Russische vleestomaten.

Als we hier regionale rassen hebben is dat min of meer toevallig; zo hebben we een paar rijtjes Frieslanders en Eersteling (aardappels) en de (friese) gele woudboontjes moeten deze week de grond in.

Twee dagen terug belde Johannes Spyksma uit Sumar; die is onvermoeibaar bezig met het inventariseren en promoten van Friese nutsplantenrassen (en landbouwhuisdieren). 
Eigenlijk voelde ik me een beetje betrapt, want in theorie ben ik een verklaard medestander wanneer het gaat om het behoud van lokale rassen, maar in de praktijk zoek ik het zelf toch vaak van ver. 

Gisteren was hij (Johannes Spyksma) hier en ik heb (mezelf) beterschap beloofd. Dat was niet moeilijk want ik werd lekker gemaakt met allerlei interessante gewassen, en achtergelaten met aantrekkelijk zaaigoed:



Rode krobbe; zoete grauwe erwten; Gradus' reuzen (een slanke 'woudboon' selectie); Gritney's (een recente Friese kidneyboonselectie); de zwartzadige Janumer pronkboon en Gele stokbonen. 

Morgen is het weer wat warmer, dan gaan ze de grond in.

Meer info over deze rassen:
Rode krobbe (Reade krobbe), droogboon: '..stevig in de kook en met een prima, enigszins pikante smaak.'


Friese gele stokboon


Zoete grauwe erwt



zondag 15 mei 2011

Moeraswolfsmelk

Euphorbia palustris  ... prachtige vroegbloeiende plant voor lichte standplaats op vochtige tot natte bodem. Deze mag u niet missen! ... schreef Rob Leopold in zijn, door Manja stukgelezen, Dikke Zadenlijst. Manja heeft ze uit zaad opgekweekt; inmiddels zo'n twintig jaar geleden.

Ik weet niet meer of we er meteen zo van onder de indruk waren, maar gaandeweg heeft de moeraswolfsmelk hier een prominente plaats ingenomen.
Aanvankelijk stonden er alleen een paar bij een kleine poel, die 's zomers op peil werd gehouden met water uit de put. Maar dat doen we al jaren niet meer; 's winters staat de poel vol water- en 's zomers is hij droog.

Droogte lijkt de moeraswolfsmelk hier in de kleigrond niet te deren. Ook zaailingen die we op hogere grond plantten, groeien best; zelfs in tijden zoals nu, wanneer de bovengrond gortdroog is en het grondwater laag staat. In de waterput is het peil nu al twee meter lager dan in de winter.


foto 15 mei 2011


foto 15 mei 2011


foto 9 mei 2009


foto 9 mei 2009

donderdag 5 mei 2011

Aardappels & nachtvorst

Vorstbescherming: bloempotten over de aardappels. Foto 4 mei 2011
Opeens is de weersverwachting dreigend en stellig: er komt nachtvorst.
Een zorgelijk bericht, want alles was met het mooie weer van afgelopen maand wel erg hard gegaan. Nog nooit hadden de aardappels hier zo vroeg al zoveel loof. Bij gebrek aan folie bedachten we dat onze voorraad bloempotten misschien de oplossing kon brengen.
Dus trokken we om negen uur 's avonds de tuin in om de aardappels af te dekken met potten. Gelukkig was (en bleef) het windstil zodat alles op z'n plek bleef. 
Vanochtend om zeven uur was het erf wit berijpt; toen de rijp verdwenen was hebben we de potten eraf gehaald. Op het eerste gezicht stond het loof er nog pronter bij.

Een dag later bleek dat er toch wat vorstschade was, waarschijnlijk op plekken waar het loof tegen de draineergaten van de pot had gezeten. Vooral de grootste potten hebben een rijkelijk opengewerkte bodem. Maar de schade was minimaal; de aangetaste blaadjes heb ik weggeplukt en alles is weer volop in de groei. Bloempotten (we bewaren ze altijd) functioneren dus prima, maar ze moeten ook weer snel van het gewas; in de volle zon houden planten onder een zwarte pot niet lang stand.




Het lijkt erop dat ze de vrieskou goed hebben doorstaan. Foto 5 mei 2011
 
Moestuin, 5 mei 2011